| تربیت شهروندی در بستر آموزش تاریخ: چالش‌ها و ارائه راهکارها |
| کد مقاله : 1126-5THAHCONF |
| نویسندگان |
|
عباس پورسلیم * استادیار گروه آموزش علوم تربیتی، دانشگاه فرهنگیان، تهران، ایران |
| چکیده مقاله |
| تربیت شهروندی به‌عنوان یکی از اهداف اصلی نظام‌های آموزشی، نیازمند توسعه مهارت‌های انتقادی، تعامل اجتماعی، و آگاهی از حقوق و ارزش‌های جهانی است. تاریخ به‌عنوان یکی از رشته‌های علوم انسانی، پتانسیل قابل توجهی برای این هدف دارد؛ زیرا با بررسی تجربیات گذشته، به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا ساختارهای اجتماعی، سیاسی و فرهنگی را درک کرده و تفکر انتقادی خود را توسعه دهند. در این راستا مقاله حاضر با هدف بررسی چالش‌ها و راهکارهای ممکن برای تلفیق مؤثر تربیت شهروندی در آموزش تاریخ انجام شد. روش پژوهش کیفی و مبتنی بر تحلیل اسناد کتابخانه‌ای بود. یافته‌های پژوهش حاکی از وجود چالش‌ها شامل عدم تأکید بر تفکر انتقادی، سلطه روایت‌های ملی یکپارچه‌ساز،ضعف در طراحی برنامه درسی، کمبود منابع و تجهیزات آموزشی، نقص در تربیت معلم و فقدان چارچوب نظری برای شهروندی جهانی است. در ادامه، راهکارهایی برای غلبه بر این چالش‌ها ارائه شد. این راهکارها شامل توسعه تفکر تاریخی و انتقادی، تقویت تربیت معلم، استفاده از فناوری و منابع چندرسانه‌ای، استفاده از رویکردهای تلفیقی و تشویق به تعامل فعال دانش‌آموزان است. همچنین، پیشنهادات کاربردی نظیر اجرای پروژه‌های تحقیقاتی محلی، برگزاری جلسات بحث و گفتگو، استفاده از منابع اولیه، و برنامه‌ریزی مطالعات میدانی، به‌عنوان روش‌های عملی برای بهبود آموزش تاریخ مطرح شده‌اند. در نهایت، این مقاله تأکید می‌کند که بازنگری در اهداف، محتوا، و روش‌های آموزش تاریخ، به همراه همکاری بین نهادهای آموزشی، معلمان، خانواده‌ها، و سیاست‌گذاران، ضرورتی است که موجب می‌شود آموزش تاریخ از حاشیه به مرکز فرایند تربیت شهروندی منتقل شود. |
| کلیدواژه ها |
| آموزش، تربیت شهروندی، آموزش تاریخ، چالش‌ها و راهکارها |
| وضعیت: پذیرفته شده برای ارائه شفاهی |
