جایگاه «علم حدیث» در آموزش «علم تاریخ» با تکیه بر کتاب صحیح بخاری
کد مقاله : 1149-5THAHCONF
نویسندگان
مرتضی دارابی1، محمد امرایی *2
1عضو هیات علمی دانشگاه فرهنگیان لرستان، پردیس علامه طباطبایی
2دانشجوی دکتری تاریخ اسلام، دانشگاه لرستان
چکیده مقاله
در عصر حاضر، با رشد کیفی و پیشرفت‌های شگرف در علوم انسانی، ضرورت علمی‌تر شدن دانش تاریخ نیز بیش از پیش نمایان شده است. هر دانشی که بتواند داده‌های موثق‌تر و نتایج اطمینان‌‌بخش‌تری را ارائه دهد، نزد صاحبان علوم و در مجامع علمی، ارج علمی بیشتری دارد. پژوهشگران علم تاریخ برای این که وجهه‌ی علمی خود را فزون‌تر از آن‌چه که هست، تقویت کنند، ناگزیرند که از دستاوردهای سایر علوم بهره گیرند که به آن‌ها «علوم مُعین» و یا «علوم کمک-کار» می‌گویند. تحقیق پیش رو، با هدف تبیین جایگاه علم حدیث و کاربردهای آن در علم تاریخ نگاشته شده است. لذا در پژوهش حاضر، به دنبال پاسخ به این پرسش اصلی هستیم که چرا علم حدیث در مطالعات تاریخی اهمیت دارد؟ یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که چون کتب حدیثی به لحاظ زمان نگارش، تقدم بیشتری نسبت به کتب تاریخی صدر اسلام دارند، از اعتبار بیشتری برخوردار هستند. علاوه بر این، چون بیشتر مورخان تاریخ صدر اسلام، سلسله‌ی راویانِ روایات خود را حذف کرده‌اند، بر خلاف کتب حدیثی آن دوره، امکان نقد راویان وجود ندارد و از این لحاظ نیز کتب حدیثی نسبت به کتب تاریخی، مزیتی انکار ناشدنی دارند. بنابراین، پژوهشگران امروزی که در حیطه‌ی تاریخ صدر اسلام قلم‌فرسایی می‌کنند، برای جبران ضعف‌های مذکور، ناگزیرند تا حد امکان به کتب حدیثی از جمله صحیح بخاری نیز مراجعه نمایند.
کلیدواژه ها
آموزش تاریخ، علم حدیث، سلسله‌ی راویان، صحیح بخاری
وضعیت: پذیرفته شده مشروط برای ارائه شفاهی